Mostarlı Ziya’i Divanı’nda Deyimler The Idioms In Mostarli Ziya’s Divan

Mostarlı Ziya’i Divanı’nda Deyimler The Idioms In Mostarli Ziya’s Divan

ERDOĞAN, Ozlem

ÖZET Türk dili; atasözleri, deyim ve halk söyleyişlerinin sıkça kullanımı bakımından zengin bir dildir. Klasik Türk edebiyatı şairleri de bu zenginlikten yararlanmış ve edebiyatımıza bu konuda önemli eserler kazandırmışlardır. Mostarlı Ziya’i Divan’ı atasözleri ve deyimlerin zengin kullanımı bakımından önemli bir eserdir. Bu çalışmada 16.yy. balkan şairi olan Mostarlı Hasan Ziyai’nin divanı deyimler açısından incelenmiştir. Ziya’i Divan’ında toplam 393 adet deyim tespit edilmiştir. Divanda yer alan bu deyimlerin çoğu günümüzdeki kullanımlarıyla birebir örtüşmektedir. Bazıları divanda kelime değişiklikleri ile yer almış bazılarının ise günümüzde karşılığı olmadığı ve kullanılmadığı tespit edilmiştir. Bunların divanda geçtiği yerler örnek verilerek gösterilmiştir. Ayrıca deyimlerin yanısıra divanda oldukça fazla atasözü ve halk söyleyişleri de yer almaktadır. Bunlardan 26 adet atasözü de çalışmada kaydedilmiştir. Bu deyim ve atasözleri Ziya’i’nin şiirlerine özgün bir anlatım ve akıcılık kazandırmıştır. Ayrıca şairin Türkçe’ye hakimiyetini göstermektedir. Anahtar kelimeler: Klasik Türk edebiyatı, Divan şiiri, 16.yy. Balkan şairi, Mostarlı Ziya’i, Deyimler. ABSTRACT Turkish language; is a rich language in terms of the frequent use of folk proverbs, idioms and common public sayings. Classical Turkish literature’s poets also have benefited from this wealth of literature and have contributed significant works of our literature on this subject. Divan of Mostarli Ziya is an important work in terms of the rich use of proverbs and idioms. In this study the Divan of Hasan Ziya was analyzed in terms of idioms , who was one of the 16th century Balkan poets. A total of 393 idioms have been identified in the poems of Ziya. Many of these statements in the Divan coincides exactly with the use of today. Some of the idioms have taken place within the poem by changing some words where as some of the idioms used in poems are not in use anymore. These changes have been highlighted by giving examples in the poems. In addition to the idioms, many proverbs and public sayings are also included in the Divan. 26 proverbs are identified in this study. These idioms and proverbs have given a unique expression and fluency to Ziya's poetry. It also shows the poet's Turkish language domination (power of use). Key words: Classical Turkish literature, Divan poetry, 16th century Balkan poets, Mostarli Ziya, İdioms.

Conference or Workshop Item
PeerReviewed

2016

3600