ALEVİ-BEKTAŞİLİĞİN İNANÇ VE KÜLTÜR AKTARIMINDA OZAN’IN ROLÜ VE GÜNÜMÜZDE OZAN

ALEVİ-BEKTAŞİLİĞİN İNANÇ VE KÜLTÜR AKTARIMINDA OZAN’IN ROLÜ VE GÜNÜMÜZDE OZAN

ÖZUYGUN, Ali Rıza
Dinç, Mehmet

Aşıklık/Zakirlik/Ozanlık, Alevi-Bektaşi inancında en önemli figürlerden biridir. Zakir, ibadetin yapıldığı Cem evinde, Hz Muhammed, Hz Ali ve Hacı Bektaşi Veli’nin temsilcisi konumunda Post’a oturur. Cem’i yöneten dedenin yanı başındadır. Cem’in olabilmesi için gerekli olan 12 hizmetten birisini Zâkir yapar. Dede, Cem’i Zâkirle birlikte yönetir. Alevi-Bektaşilerin “telli Kur’an” olarak kutsal bir mertebe verdikleri bağlama/saz Zâkir’e emanettir. Aşık/Zakir/Ozanlar Alevi-Bektaşi inanç, kültür, yaşayış tarzı ve öğretilerine ait kuşaktan kuşağa edindikleri bilgi birikimlerini saz ve sözle gelecek nesillere aktarırlar. Bu aktarım sürecinde kendi yorumlarını da katarlar, fakat genel çizgi ve öz’ün dışına çıkmazlar. Mevcudiyetini devam ettirme gayreti içerisinde olan bu gelenek, şehirleşme ve göçle birlikte bazı sorunlar yaşamaktadır. Gelenek, günümüz şartlarına uygun bir aktarım modeli arayışı içerisindedir. Sözlü kültür geleneğine sahip Alevilik Bektaşilik inancının yaşatılması ve aktarımında, şehirleşme ve göç sürecine bağlı ortaya çıkan problemlerin neler olduğu ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Alevi-Bektaşilik, Ozan/Zakir/Aşık, Kültür Aktarımı Abstract Asik/Zakir/Ozan (minstrelsy) is one of the most important figure in the belief of Alevi-Bektasi.Zakir takes the nearest seat next to Dede who is known to be the representative of the Prophet Mohammed,Ali and Hadji Bektasi Veli.Dede directs the Cem ceremony with Zakir and Zakir makes one of the 12 services which is necessary to complete the Cem.'Saz' (which is called 'Stringed Quran'and holy for Alevi-Bektasi people) is relic to Zakir.Using 'saz' and 'words', Asik/Zakirler/Ozanlar(poet) passe their knowledge they've acquired from their culture,life style and belief to the future generations without departing from the. Although having some problems causing by urbanization and migration,this tradition endeavors to maintain its presence without being deformed. Keywords: Alavism, Bektashi Order, Minstrelsy, Poet, culture transmisson

Conference or Workshop Item
PeerReviewed

2016

3597