Fransız ġâiri ġarl Verne‘nin Hayatında Türk Dilinin Yeri ve Önemi

Fransız ġâiri ġarl Verne‘nin Hayatında Türk Dilinin Yeri ve Önemi

Durmaz, Setter

ġarl Verne (Charles Verney), 19. Yùzyılda, Fransa‘da yaĢamıĢtır. Kùltùrlù bir aile ortamında yetiĢen Verne, divânında belirttiği ùzere, kısa bir sùre içinde Latince, Ġtalyanca, Ġspanyolca, Ġngilizce, Almanca, Yunanca, Arapça, Farsça ve Tùrkçe ôğrenir. Henùz çocuk denebilecek yaĢta, Doğu dilleri ve edebiyatları ile ilgilenen Verne, kendi kendine Osmanlı Tùrkçesi‘ni ôğrenir, ardından Tùrk kùltùr ve edebiyatına âĢık olur ve klâsik tarzda Tùrkçe Ģiirler yazmaya baĢlar. Daha on bir yaĢındayken anadili olan Fransızca ile yazdığı Ģiirlerini bu yaĢlarda kitap olarak bastıran Verne; Ġtalyanca, Tùrkçe ve Farsça yazdığı Ģiirlerini de 16 yaĢında litografya usølù ile Paris‘te bastırır. Verne‘nin divânı, 112 sayfadan ibaret olup, uzun bir dibâce ile birlikte, Tùrkçe ve Farsça Ģiirlerden oluĢur. Farsça Ģiirler, yaklaĢık 20 sayfadır. Bu makalede, ġarl Verne‘nin hayatı, Ģâirliği, dil ôğrenmeye olan merakı, ôzellikle Tùrkçe‘ye olan ilgisi, bunun ôtesinde de Klâsik Tùrk Dili‘ne olan hayranlığı ve bunun Ģiirlerine olan etkisi hakkında bilgi verilecektir. Bôylece edebiyatımızda ve cemiyetimizde Fransız tesirinin yoğun olduğu 19. Yùzyılda, Fransa‘da kendi kendine Tùrkçe ve Farsça ôğrenen ve her iki lisanda Ģiirler yazan genç Fransız Ģâiri ġarl Verne‘nin - bir divân ortaya koyacak kadar- Tùrk diline ve kùltùrùne olan hayranlığı ortaya konmuĢ olacaktır.

Conference or Workshop Item
PeerReviewed

2011-05

588